انتخاب رنگ کلاس مدارس و مراکز آموزشی

انتخاب رنگ کلاس مدارس و مراکز آموزشی

 

 

 

بسیاری می اندیشند که رنگ تنها عامل تفاوت در اشیاست و به کمک آن اشیا راحت تر و بهتر شناخته می شوند. عده ای نیز معتقدند که رنگ برای تزئین منزل,

 

اشیا, لباس و ... است. اما از دیدگاه روانشناسی, رنگ ها جایگاه ویژه ای در زندگی انسان دارند, یعنی, بخش مهمی از زندگی ما را تشکیل می دهند

 

و جزئی جدایی ناپذیر از زندگی ما هستند. با استفاده از رنگ کردن می توان در همة افراد و در هر سنی تاثیر مثبت یا منفی گذاشت

 

. این تاثیر در کودکان, نوجوانان و جوانان بیشتر از هرکس دیگری نمود پیدا می کند.

 

رنگ کلاس مدارس

 

انتخاب رنگ مناسب در بعضی از مکان ها بسیار مهم است. این مساله زمانی اهمیت

 

بیشتری می یابد که فرد دائماً با مکان مورد نظر در تماس باشد یا برای مدتی طولانی مجبور

 

باشد در آن مکان اقامت گزیند. «مدرسه» یکی از همین مکان هاست.

 

دانش آموزان, زنده ترین, مفیدترین و فعال ترین ساعات خود را در روز, در مدرسه سپری می کنند

 

و بی شک حق دارند که بخواهند در مکانی دلچسب, آرام و زیبا به درس و تحصیل بپردازند.

 

از این رو دقت در انتخاب رنگ کلاس ها, راهروها, بوفه, نمازخانه, دفتر مدرسه و ... بسیار مهم و قابل تامل است.

 

تاثیر رنگ ها در برقراری ارتباط

 

به عقیده روانشناسان, رنگ اشیا, فضا و لباس افراد تاثیر مستقیمی در برقراری ارتباط شخص با آنها دارد. بارها کوشیده ایم با فرد, فضا,

 

مکان و یا حتی غذایی ارتباط بر قرار کنیم, اما نتوانسته ایم. این دقیقاً ناشی از تاثیر رنگ آنها بر روان ماست. از این رو, دانش آموز تا زمانی که نتواند

 

خود را با فضای کلاس, اشیای داخل آن, میز و نیمکت, لباس معلم, و مانند آنها تطبیق دهد, نمی تواند از حضور در کلاس لذت ببرد و در فضای آن

 

احساس آرامش کند. معمولاً کلاس های درس, راهروها, دفتر مدرسه, درها و جاهای دیگر مدرسه, با رنگ هایی ایستا و مرده, چون سفید و خاکستری

 

رنگ می شوند. اخیراً ورود «وایت بورد» سفید به کلاس ها نیز بر تاثیر این فضای مرده و ایستا افزوده است. میز فلزی آموزگار و دیوارهای خالی از تصاویر شاد

 

نیز عوامل دیگری در تشدید این تاثیر نامطلوب هستند. مجموع این عوامل سبب می شود در دانش آموزان کلاس, بی حوصلگی, یکنواختی, بی تحرکی و بی میلی بروز کند.

 

این نکات اگرچه ممکن است به وضوح دیده نشوند, اما بی شک بر لایه های پنهان ذهن دانش آموز تاثیر می گذارند و باعث می شوند دانش آموز نتواند با مدرسه ارتباط برقرار کند.

 

تاثیر رنگ بر رفتار و حالات شخص

 

به همان میزان که رنگ قرمز محرک و شادی بخش است, رنگ آبی ایجاد آرامش می کند و احساسی آمیخته با صلابت و شکوه در بیننده به وجود می آورد

 

, رنگ صورتی مهربانی و عطوفت ایجاد می کند, رنگ خاکستری احساس مردگی و سکون را القا می کند و رنگ سفید نوعی سردی, غم و کسالت را-

 

با وجودی که آن را مظهر پاکی می دانند- به ذهن و احساس متبادر می سازد. بنابراین رنگ دیوارها, میز و نیمکت ها, پرده ها, تابلوها و پوسترهای روی

 

دیوار کلاس همگی بر ذهن, احساس و رفتار دانش آموزان تاثیر می گذارد. از این رو, اگر در رنگ آمیزی کلاس ها از رنگ هایی چون آبی روشن, سبز ملایم,

 

زرد بسیار ملایم و صورتی یا به عبارتی دیگر رنگ های زنده و آرامش بخش استفاده شود, بی شک تاثیرات مثبتی به همراه خواهد داشت. اقداماتی از

 

قبیل: تعویض میز فلزی معلم با میز چوبی, استفاده از پوسترهای رنگی و تعویض نیمکت های دانش آموزان, همگی راه های بسیار مناسبی برای کاهش

 

حالت های افسردگی, اضطراب, دلزدگی و نظایر آنها در دانش آموزان هستند.

 

رنگ به عنوان سمبل

 

رنگ ها هریک سمبل حالت, مشخصه یا وضعیتی خاص هستند و بعضی از آنها در فرهنگ های گوناگون معنی خاصی دارند. بنابراین می توان

 

با آگاهی از «جایگاه رنگ ها» و یا به عبارت دیگر شخصیت رنگ ها, در هر مکانی از رنگ مناسب آن مکان استفاده کرد.

 

برای مثال, در فرهنگ ما رنگ سبز, سمبل «تقدس» است. از این رو تاثیر تحریک کننده برای انجام مراسم مذهبی و عبادت ها دارد.

 

اگر نمازخانة مدرسه با رنگ سبز (نه الزاماً سبز تند) رنگ آمیزی و تزئین شود, عامل مهمی در جلب بیشتر دانش آموزان به سوی عبادت خواهد بود.

 

رنگ بنفش سمبل قحطی و خشکسالی است. به همین خاطر نباید در رنگ آمیزی بوفه مدرسه و یا وسایل آن از این رنگ استفاده کرد.

 

در این مکان رنگ های زرد و نارنجی که تحریک کننده اشتها هستند, مناسب است. رنگ خاکستری نوعی اضطراب, افسردگی و ترس نهفته

 

به همراه دارد, بنابراین نباید «دفتر مدرسه» را رنگ خاکستری زد یا از وسایلی به این رنگ در تزئین آن استفاده کرد؛ زیرا برای دانش آموزان,

 

دفتر مدرسه خود به قدر کافی مکانی پر اضطرای است.

 

فضای سبز, بخشی از رنگ آمیزی مدرسه

 

همه ما به تاثیرات مثبت فضای سبز از جنبة مسائل زیست محیطی آگاه هستیم, اما شاید هیچ گاه به جنبة دیگر آن یعنی تاثیر رنگ فضای

 

سبز بر اعصاب و روان دانش آموزان نیندیشیده ایم.

 

وجود فضای سبز در مدرسه به دلیل ایجاد تنوع در فضای مدرسه, مخصوصاً به خاطر رنگ آن بسیار مهم است. حتی می توان با استفاده

 

از چند گلدان, ایجاد حاشیه ای سبز باریک در پای دیوار حیاط و کاشت چند نوع گل یا درخت و درختچه, هم کیفیت زیست محیطی مدرسه را بهبود

 

بخشید و هم نوعی تنوع رنگ ایجاد کرد و از این طریق, در ساعات تفریح به دانش آموزان آرامش روحی داد. از این مهمتر, اگر از نیروی خود

 

دانش آموزان در کاشت گل ها و گیاهان کمک گرفته شود, مسلماً تاثیر ان از نظر روانی و احساس تعلق و مراقبت بر آنها چند برابر خواهد شد.

 

آنچه ما می دانیم این است که کودکان به طور شگفت انگیزی حساس اند و به تفاوت های جزیی رنگ و نور پاسخ می دهند.

 

وقتی قرار باشد از یک جعبه مدادرنگی که100 مداد رنگی دارد، رنگی را انتخاب کنند، بچه ها بیشتر به رنگ های طبیعت و رنگ هایی

 

که به درجات رنگ پوست انسان نزدیک اند، توجه نشان می دهند و این در حالی است که درجات مختلف رنگ پوست انسان کاملااز

 

دایره رنگ های اصلی خارج است. رنگ های اصلی ممکن است تند و پررنگ به نظر برسند ولی بهتر است در محیط های آموزشی به مقدار

 

کم از آنها استفاده شود.

 

بیشتر مردم به نادرست براین باورند که رنگ های خنثی مناسب ترین رنگ ها برای فضاهای آموزشی اند، چرا که این رنگ ها امکان تمرکز

 

بیشتر دانش آموزان و آموزگاران را فراهم می سازد. پژوهش ها نشان می دهد برای یادگیری بهتر، استفاده دقیق از محرک های محیطی

 

قوی سودمندتر است، تا رنگ آمیزی با رنگ های خاکستری، بژ، سفید یا استخوانی. در معماری محیط های آموزشی، دلایل کمی برای کاربرد

 

رنگ های کاملاخنثی وجود دارد.

 

این درست است که رنگ های روشن می توانند اتاق را بزرگ تر نشان دهند اما دستیابی به بازدهی نور و داشتن فضایی که بزرگ تر به نظر

 

برسد دلیل محکمی برای استفاده همیشگی از رنگ روشن به شمار نمی رود. کاربرد رنگ های تیره در محل های مناسب و حساب شده

 

می تواند به تنوع بیشتر و خلق فضای جذاب کمک کند. دیوارهای رنگی در انتهای کلاس، دانش آموزان را به درون فضا فرا می خواند.

 

می توان با طراحی مناسب نور و رنگ، در فضاهای آموزشی، حس پویایی و حرکت پدید آورد.

 

کلام آخر این که تغییر رنگ مانتوی دانش آموزان از رنگ های ملال آور نظیر سرمه ای, مشکی و طوسی به رنگ های شادی آور چون:

 

صورتی, آبی و سبز نه تنها در روحیة آنان, که در روحیة آموزگاران نیز تاثیرات مثبت و فراوانی می گذارد. بنابراین می توان برای تکمیل

 

این حرکت مثبت و ارزشمند, در رنگ آمیزی مدرسه ها تحولی ایجاد کرد.