معرفی انواع رنگها – هارمونی رنگها و ترکیب آنها
رنگ های اصلی:
در تئوری رنگ سنتی، قرمز، زرد و آبی رنگ های اصلی هستند زیرا دانه های رنگی تشکیل دهنده آنها از ترکیب هیچ رنگ دیگری به وجود نیامده و تمام رنگ های دیگر از ترکیبات مختلف این سه رنگ با یکدیگر به دست می آیند.
رنگ های فرعی یا ثانویه:
سبز، نارنجی و بنفش رنگ هایی هستند که از ترکیب رنگ های اصلی با یکدیگر حاصل می شوند. محل قرار گیری هر رنگ ثانویه در دایره رنگ، بین دو رنگ اصلی تشکیل دهنده اش است.
رنگ های ترکیبی:
زرد- نارنجی، قرمز نارنجی، قرمز- بنفش، آبی – بنفش، آبی- سبز و زرد – سبز، این رنگ ها از ترکیب یک رنگ اصلی با یک رنگ فرعی به وجود می آیند و در اینجا هم، در میان دو رنگ تشکیل دهنده خود قرار می گیرند.
رنگ های گرم و سرد:
رنگ آبی و رنگ های مجاور آن تداعی کننده آب روان و دریا است بنابراین با دیدن این رنگ ها احساس سرما به فرد دست می دهد. از این رو به این رنگ ها، رنگ های سرد می گویند.
رنگ قرمز و رنگ های مجاور آن تداعی کننده آتش و خورشید بوده و با دیدن این رنگ ها احساس گرما به فرد دست می دهد. از این رو به این رنگ ها، رنگهای گرم می گویند.
هماهنگی (هارمونی) رنگها:
هماهنگی یا هارمونی به معنای “چیدمان مطبوع اجزاء یک کل” است و وجود آن در تمام مظاهر زندگی از موسیقی، شعر، رنگ یا حتا یک کیک زیبا، جلوه می کند. از نظر دیداری، هماهنگی، در چیزی است که موجب لذت چشم می شود. این هماهنگی بیننده را مجذوب کرده و احساس نظم و تعادل را در او ایجاد می کند. هنگامی که چیزی ناهماهنگ است، یا خسته کننده است یا وحشتناک. از طرفی هارمونی بیش از حد نیز به ترکیبی بسیار ملایم و نچسب تبدیل می شود و بیننده را آن طور که باید مجذوب و علاقه مند نمی کند و بالعکس عدم حضور آن نیز تصویری به وجود می آورد که هیچ چشمی تحمل دیدن آن را ندارد.
مغز انسان هر چیزی را که قابلیت سازماندهی نداشته و نامفهوم باشد، پس می زند. عمل دیدن به حضور یک ساختار منطقی نیاز دارد و هماهنگی رنگی می تواند این علاقه به دیدن و حس تعادل را به وجود بیاورد. به طور خلاصه، یکپارچگی مفرط موجب تحریک ناپذیری و پیچیدگی مفرط موجب تحریک بیش از اندازه مغز می شود. تعادل پویا، نتیجه حضور هماهنگی است.
برای مشاهده تعالی هارمونی و هماهنگی کافی است به هارمونی رنگ ها در در طبیعت دقت کنید. همان طور که گفتیم، تئوری های رنگ و هارمونی رنگی متعددی وجود دارند. در اینجا به معرفی چند فرمول ابتدایی در به کار گیری رنگ ها میپردازیم:
هارمونی بر اساس هم جواری رنگ ها:
رنگ های هم جوار (پیوسته) یا Analogous Colors، به هر دسته سه تایی از رنگ هایی گفته می شود که در دایره رنگ کنار یکدیگر قرار گرفته اند. مانند زرد – سبز، زرد و زرد نارنجی. معمولا در چنین ترکیب هایی، یک رنگ از نظر مقدار، بر دو رنگ دیگر برتری دارد.
هارمونی بر اساس رنگ های مکمل:
رنگ های مکمل آنهایی هستند که در دایره رنگ، درست در مقابل یکدیگر قرارگرفته اند. مانند قرمز و سبز یا قرمز- بنفش و زرد – سبز. همان طور که در تصویر مشاهده می کنید، درجات مختلف زرد-سبز در برگ ها، هماهنگی زیبایی با رنگ های قرمز-بنفش گل، ایجاد کرده اند. رنگ های مکمل بالاترین درجه تباین (کنتراست) و ثبات را به وجود می آورند.
رنگ های اصلی:
آبی – قرمز – زرد
رنگ های روشن :
رنگ اصلی + سفید
رنگ های تیره :
رنگ اصلی + سیاه
ترکیب رنگها
قرمز + زرد = نارنجی
آبی + قرمز = بنفش
آبی+ زرد = سبز
سبز + مشکی = سبز لجنی
آبی + سفید = آبی آسمانی
قرمز + مشکی = زرشکی
( قرمز + صورتی سیر= زرشکی )
زرد(کم) + آبی + سفید = فیروزه ای
نارنجی + قهوه ای = حنائی
سبز + آبی = فیروزه ای پر رنگ
آبی + کمی مشکی = سورمه ای
سفید + سیاه = خاکستری
قرمز + سفید = صورتی
مشکی + قرمز + زرد = قهوه ای روشن
صورتی + زرد = کرم
سیاه + زرد = قهوهای مایل به سبز
قهوهای + قرمز = گلبه ای
نارنجی + زرد = خردلی
سیاه + نارنجی = قهوه ای
سفید + آبی تیره = آبی روشن
قرمز + بنفش = بنفش مایل به صورتی
زرد + سفید = لیمویی
رنگ های گرم
قرمز – زرد – نارنجی
رنگ های سرد
آبی – سبز – بنفش
ترکیب قرمز با رنگ های دیگر
قرمز کم + آبی = نیلی
قرمز زیاد + آبی = سرخابی
قرمز + سفید = صورتی
قرمز + سیاه = جگری
قرمز زیاد + زرد + آبی = خرمایی
قرمز کم + زرد + آبی = قهوه ای
ترکیب آبی با رنگ های دیگر
آبی + زرد = سبز
آبی + قرمز = بنفش
آبی + سیاه = سرمه ای
آبی + سیاه + سفید = طوسی
ترکیب زرد با رنگ های دیگر
زرد + قرمز = نارنجی
زرد + آبی = سبز
زرد + سفید = نخودی
زردکم + آبی + سفید = فیروزه ای
زرد + آبی کم + سفید = لیمویی
زرد زیاد + آبی + سفید کم = مغز پسته ای
ترکیب و هارمونی رنگ ها
رنگهای مکمل یا خنثی:
مکمل قرمز > سبز
مکمل آبی > نارنجی
مکمل زرد > بنفش
دیگر ترکیب رنگها:
سفید = تمام رنگها
مشکی = قرمز + زرد + آبی
یاسی = قرمز + بنفش
گلبهی = قرمز + زرد + کمی قهوه ای
قهوه ای = قرمز + سیاه
قهوه ای روشن = قرمز روشن + آبی روشن
قهوه ای = قرمز + سبز
قهوه ای = آبی + نارنجی
قهوه ای = زرد + بنفش
کرمی = قهوه ای + سفید
خردلی = قهوه ای + زرد
سبز حنایی = زرد + سیاه
فیروزه ای = سبز + آبی
یشمی = سبزسیر + آبی روشن
سبز = آبی + زرد
صورتی = سفید + قرمز
نارنجی = زرد + قرمز
صورتی چرک = کرم + قرمز
بادمجانی روشن یا کبود = سفید + سبز + قرمز
بادمجانی = سبز + قرمز
بنفش روشن = سفید + آبی + قرمز
بنفش = قرمز + آبی
جگری = شکلاتی + قرمز
زرشکی = قرمز + کمی مشکی
گلبهی پررنگ = نارنجی + زرد + قرمز
گلبهی متوسط = سفید + نارنجی + قرمز
گلبهی روشن = سفید + زرد + قرمز
سرمه ای = کمی مشکی + آبی
زرد فسفری = کمی سبز + زرد
آبی آسمانی = سفید + آبی
نوک مدادی = سفید + آبی + مشکی
فسفری = زرد + سبز
سبز لجنی = مشکی + سبز
سبز فیروزه ای = سفید + سبز
نیلی = آبی + بنفش
خاکستری = سفید + سیاه
صورتی + زرد = کرمی
آسمانی + سیاه + طوسی
قهوه ای + زرد + سفید = اکر
زرد + سفید + قهوه ای + اکر = طلایی
آبی + زرد + سفید = ارغوانی
سبز + قرمز = بلوطی ( شکلاتی )
زرد + سیاه کم + سفید = سیر
سیاه کم + زرد + آبی = یشمی
زرد + آبی کم + قرمز کم = رنگ گونه
سیاه + سفید = انواع خاکستری
زرد + سفید + آبی = ارغوانی
آبی + زرد + سفید = سبز روشن
آبی + زرد = سبز روشن خنثی
سفید + قرمز + زرد + قهوه ای = رنگ معمولی صورت
هارمونی رنگ ها
بعد از دانستن ترکیب رنگها حالا باید بدانیم چه رنگی در کنار رنگ دیگر ایجاد هارمونی می کند
مثلا رنگ سبز و زرد با هم هارمونی دارند چرا ؟
زیرا در ترکیب این دو رنگ رنگی مشترک وجود دارد
رنگ اول سبز = زرد + آبی
رنگ دوم زرد = زرد
یا رنگ بنفش و قرمز با هم هارمونی دارند چرا ؟
رنگ اول بنفش = قرمز + آبی
رنگ دوم = قرمز
در اینجا قرمز دو بار تکرار شده است بنا براین با هم هارمونی دارند.
رنگ آبی و دودی نیز باهم هارمونی دارند چرا ؟
رنگ اول دودی = سفید + آبی + مشکی
رنگ دوم = آبی